‘Yenilmez Batı blokunun dağılışına şahitlik ediyoruz ve bunda çok kutupluluk etkili’

“Öncelikle şunu net bir formda görüyoruz; Batı bloku, kolektif Batı, nasıl tabir ederseniz edin, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’dan oluşan blokun Ukrayna problemi sonrasında uğradıkları ağır bir yenilgi var. Dağıldığını görüyoruz. Avrupa’nın içinde farklı sesler var, Trump’ın gelişi ile birlikte ABD ile Avrupa ortasındaki bağların düzgünden düzgüne zayıfladığını, hatta kopma noktasına geldiğini görüyoruz. Bunların ardında da çok kutupluluk süreci var.

Ukrayna sorunu de aslında bu çok kutupluluk sürecinin doğum sancılarından bir tanesiydi. Batı bloku Rusya’nın atağı ile ortak bir karşılık vermeye çalıştı, oraya asker, lojistik, para gönderdi, Rusya iktisadını çökertmek için, Rusya’yı yıpratmak için çok sert yaptırımlar uyguladı. Ama geldiğimiz noktada Batı açısından Ukrayna alanında ağır bir yenilgi yaşandığını görüyoruz. Her yenilgiden sonra mağlup olan tarafta dağılmalar yaşanır. Biz bugün ‘çok muktedir, yenilmez Batı blokunun’ dağılışına şahit oluyoruz.”

“Avrupa’daki mevcut idareler ABD’nin Trump öncesi, Biden devrinin, Obama periyodunun bir izdüşümü, amiyane tabirle eski Avrupa’nın kalıntıları. Hasebiyle Avrupa’daki siyasi seçkinler ve sermayenin de bir kısmı varlıklarını sürdürebilmek için tuttukları bir sınır vardı. Bu çizgi mağlup oldu. Yalnızca Ukrayna alanında değil, Trump’ın gelişi ile birlikte ABD’nin içerisinde de. Washington’da Trump’ın gelişi ile birlikte öbür bir stratejik bakış, öteki bir dünya okuyuşu hâkim oldu.

Şimdi Trump’ın Amerika’nın içinde uğraş ettiği kümeler, bunların iz düşümleri Avrupa’da hala yönetimdeler. Münasebetiyle bu eski periyodun idareleri iktidarlarını sürdürebilmek için atılımlar yapmaya çalışıyorlar. Bu ‘ABD olmasa da biz Ukrayna’yı desteklemeye devam edeceğiz. Rusya’ya baş tutacağız’ ısrarının altında bu yatıyor. Ancak bu tarihin gerçekliğine, akıntıya karşı kürek çekiyorlar ve başarılı olmalarına imkân yok.

Avrupa açısından güç çok büyük bir sorun, gerilerinde Amerika Birleşik Devletleri olmadan Rusya’ya karşı bu savaşı sürdürmeleri mümkün değil. Münasebetiyle önümüzdeki devirde Avrupa’da iktidar değişikliklerine şahit olacağız. Yeni periyoda uygun iktidarlar gelecek. Genel duruma baktığımız vakit Avrupa açısından bu halde sürdürülemez esasen.”

“Rusya-ABD görüşmelerini Ukrayna’ya indirgeyenler oldu ancak anladığımız kadarıyla Ukrayna buradaki alt başlıklardan bir tanesi. Ruslar ve Amerikalılar burada yeni tertibin kurallarını, esaslarını, sonlarını konuşuyorlar. İki devletin de faal olduğu alanlar var, bunların başında Avrupa geliyor, keza Ortadoğu var. Birincil olarak benim anladığım kurallar konusu. Hangi temelde bağlantı kuracaklar? İktisat vurgusu da var. Rusya tarafından Yatırım Fonu’nun Başkanı katıldı, bu önemli. Öncelikli ikili bağlar, karşılıklı tansiyonun düşürülmesi. Bağlantıları bir raya oturtacaklar.

İkinci olarak bu yeni denklemin kuralları ne olacak? Örneğin Avrupa konusunda en azından ideolojik alanda Trump da Putin de büyük benzerlikler gösteriyor. Trump da şu anda Avrupa’daki siyasi seçkine karşı bir durumda keza Putin’in de görüşlerini uzun yıllardır gördük. Şu anda Avrupa’yı yöneten mevcut önderlerle bir sorun yaşıyor. Münasebetiyle Avrupa’yı tartışacaklardır. Avrupa’nın nereye hakikat evrileceği kıymetli bir sıkıntı. Zira Ukrayna sorununun başlangıcının temelinde yalnızca Ukrayna hadisesi yoktu. Burada birincil olarak Rusya’yı yıpratma stratejisi, ikincil olarak da Rusya ve Avrupa ilgilerini kopartmak vardı. Başından beri temel sıkıntı Avrupa’ydı. Avrupa’yı coğrafik, kültürel, ekonomik olarak doğal akışına bıraktığınız vakit Rusya ile entegre olduğunu aslında tarihte de görüyorsunuz.

Dolayısıyla Amerika Birleşik Devletleri bu entegrasyonu Avrupa’nın bilhassa güç alanında ekonomik olarak, siyasi, kültürel olarak Rusya ile yakınlaşmasını engellemek için bu Ukrayna sıkıntısını kışkırttı. Belirli oranda da başarılı oldu. Ancak artık Ukrayna’da bütün cephe yenildi. Amerika’nın içinde bu savaşı destekleyenler şu anda yenilmiş durumdalar. Hasebiyle Avrupa’nın mukadderatı ne olacak?”

“Mevcut şartlarda Trump Avrupa’yı masaya getirmez. Eski devrin idareleri var, Trump’la pek çok noktada çelişiyorlar. Münasebetiyle Trump direkt Putin ile bütün sıkıntıyı halletmek ister. Lakin bir pazarlık süreci yeni bir süreç olacak. Yalnızca Ukrayna probleminde değil, bütün Avrupa’nın dizaynına karar verilecek. Yalnızca Avrupa’nın değil Ortadoğu’nun gidişatının nasıl olacağını da Rusya ve Amerika tarafının konuşacağı, aslında tahminen pazarlık yapacağı bir süreç. Ancak mevcut şartlarda Avrupa bunun dışında.

Avrupa gazetelerinin yazdıkları, önderlerin açıklamalarına bakıldığında Avrupa şu anda bir illüzyonun içinde yaşıyor. Ortada kaybedilmiş bir savaş var, bedelini kim ödeyecek? Mevcut idareler bedelini ödemek istemiyorlar. İşin dayandığı nokta bu. Hasebiyle önümüzdeki devir Avrupa’da iktidar değişikliklerinin yaşanacağı bir süreç olacak.”

“Aslında Ukrayna sorununun başlangıcından itibaren Avrupa açısından trajikomik bir süreç yaşandı. Rusya’ya yönelik yaptırımlar, kültürel yasaklar vs. Bunlar Avrupa’nın çözülüşünü, çürümesini gösteriyordu. Tarihe bakıldığında Rusya Avrupa ile iş birliği yaptığı lakin birebir vakitte karşı karşıya geldiği pek çok devir var. Napolyon seferlerinden tutun, Hitler’in Sovyetler’e yönelik işgal teşebbüsü vs. Ruslar bunlara alışıklar. Rusların Avrupa’dan kopuşu geniş bir mevzu. Kültürel manada değil de ekonomik manada bütün bu yaptırımlara, savaşa, diplomatik açıklamalar, kültürel baskılar vs. Rusya’nın hala Batı merkezli iktisat çizgisinden, sisteminden tam olarak kopuş yaşamadığını gördük. Bu kıymetli bir nokta.

Önümüzdeki süreçte Putin-Trump görüşmesi, Putin-Şi Cinping bağlarında şunu göreceğiz; Atlantik sisteminin de kopuşu ile birlikte Rusya’da da ekonomik manada büyük değişikliklere şahit olabiliriz. Kültürel değişiklikler de bunun bir sonucu olacak. Rusya hala Avrupalı hissediyor. Yapılan açıklamalarda ‘Asıl Avrupa’yı biz temsil ediyoruz’ savını görüyorsunuz. Ancak ekonomik alt yapıda değişiklikler olursa (çünkü şu an Atlantik merkezli ekonomik sistem zayıflıyor) o denli bir devirde Rusya’nın bu sistemden uzaklaşması tahminen gerçekleşebilir. Bunun da kültürel alanda yansımalarına şahit olabiliriz. Önümüzdeki devrin en kritik konusu yeni kurulacak Atlantiksiz ekonomik modelleme, ikincisi de Rusya-Çin alakaları. Rusya-Çin bağlantılarının gidişatı global manada belirleyici olacaktır.”