Türkiye’de kırılma zamanı gelen 20 fay hattına dikkat çeken deprem uzmanı: ’24 şehir tehlikede’

2023 yılında meydana gelen ve 53 bin 537 kişinin hayatını kaybettiği büyük deprem, Türkiye’nin deprem gerçeğiyle bir defa daha yüzleşmesine neden oldu.

📌 11 vilayette toplam 310 bin bina yıkıldı yahut ağır hasar aldı.
📌 Türkiye Büyük Millet Meclisi Sarsıntı Araştırma Komitesi’ne nazaran felaketin maliyeti 148.8 milyar doları buldu.

Ancak en büyük telaş, Türkiye’nin 7 ve üzeri büyüklükte olabilecek yeni zelzelelere ne kadar hazırlıklı olduğu.

Türkiye’de 20 fay kırılmaya hazır

Jeoloji Mühendisi Aysun Aykan, Türkiye’de kırılma vakti gelmiş 20 fay çizgisi bulunduğunu belirterek şu açıklamayı yaptı:

📢 “Kahramanmaraş zelzelelerinin olabileceğini daha evvel tekraren söyledik. Türkiye’de birçok bilim insanı da bu hususta ihtarlarda bulunmuştu. Lakin hala sismik boşluk ismi verilen, tansiyonu yüksek ve kırılma vakti gelmiş 20 etkin fay bulunuyor.”

Aykan, bilhassa Marmara Denizi’nden geçen Kuzey Anadolu Fayı’nın kuzey kolunun 250 yıldır kırılmadığını ve bu bölgenin büyük risk taşıdığını belirtti.

Deprem riski altındaki 24 vilayet açıklandı

Türkiye’nin canlı fay haritasına nazaran 5.5 ve üzeri büyüklükte zelzele üretme potansiyeline sahip 500 fay sınırı bulunuyor. Risk altındaki 24 il ise şu halde sıralandı:

✅ Balıkesir, Bursa, Kocaeli, Bolu, Sakarya, Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Denizli, Burdur, Kütahya, Eskişehir, Konya, Aksaray, Tokat, Kayseri, Osmaniye, Hatay, Kahramanmaraş, Erzurum, Erzincan, Hakkari, Bingöl.

📌 Bu vilayetlerde toplamda 100 bine yakın bina, fay sınırlarının üzerinde bulunuyor ve yaklaşık 1 milyon insan risk altında yaşıyor.

Aykan, bu faylardan bilhassa yerleşim yerlerinden geçenlerin büyük risk taşıdığını ve kırılmaları halinde birinci olarak bu bölgelerdeki yapıların ziyan göreceğini belirtti.

Marmara’da 7.6 büyüklüğünde sarsıntı bekleniyor

📢 “Marmara Denizi’nde 7.6 büyüklüğüne varabilecek bir sarsıntı bekleniyor.”

Aykan, Marmara Denizi’nden geçen Kuzey Anadolu Fayı’nın, 1509 ve 1766 yıllarında büyük sarsıntılar ürettiğini belirtti. 200-250 yıllık tekrarlama dönemi göz önüne alındığında bölgenin büyük bir sarsıntı için vaktinin dolduğunu söz etti.

Böyle bir sarsıntı:
✅ İstanbul, Kocaeli, Tekirdağ, Bursa, Balıkesir ve Çanakkale’yi direkt etkileyecek.
✅ Toplamda 28 milyon kişi bu zelzeleden ziyan görebilir.

Bursa’da 624 yıldır sessiz olan fay sınırı büyük risk taşıyor

Aykan, Bursa’da Kayapa-Yenişehir Fayı’nın 1400 yılında büyük bir zelzele ürettiğini ve o tarihten bu yana kırılmadığını belirtti.

📢 “Bu fayın 7 ve üzeri büyüklükte bir sarsıntı üretme potansiyeli çok yüksek. Bursa’daki birçok ilçe fay çizgileri üzerinde bulunuyor. Bu nedenle, kaç binanın fay çizgisi üzerinde olduğunun ivedilikle belirlenmesi gerekiyor.”

Bursa’da risk taşıyan fay sınırları:
✅ Bursa Fayı, Zeytinbağı-Mudanya Fayı, Mustafa Kemalpaşa Fayı, Uluabat Fayı, Soğukpınar Fayı, İnegöl Fayı, Orhangazi Fayı, İznik-Mekece Fayı, Gençali Fayı, Gemlik Fayı, Barakfakı Fayı, Orhaneli Fayı, Oylat Fayı.

Depreme karşı ne yapılmalı?

Aykan, Türkiye’de yapı kontrolü ve zelzele yönetmeliklerine uyulması gerektiğini belirterek, şu ikazlarda bulundu:

📢 “Depremler tabiat olayıdır lakin afete dönüşmelerini önleyebiliriz. Riskli binalar güçlendirilmeli yahut kentsel dönüşüm kapsamında değerlendirilmelidir. Belediyeler, imar haritalarında canlı fay çizgilerini belirlemeli ve bu alanlara bina yapılmasını kısıtlamalıdır.”

Ege Denizi’nde 7 üzeri zelzele tsunami yaratabilir

📢 “Ege Denizi’nde 6.5 yahut 7 ve üzeri büyüklükte bir zelzele olması halinde, Aydın ve Muğla kıyılarında yıkıcı tsunami tesiri görülebilir.”

Aykan, Santorini Adası’nda 2012 yılında 14 ay süren bir sismik yoğunluk yaşandığını ve volkanik hareketliliğin devam ettiğini belirtti.

📌 “Ege’deki büyük bir zelzelenin, deniz düzeyinin yükselmesine ve kıyı bölgelerde yıkıcı dalgalara sebep olabileceği unutulmamalıdır.”