Gürcistan’dan Lübnan’a, Kırgızistan’dan Ukrayna’ya USAID: ‘ABD çıkarları için devletleri istikrarsızlaştırmak’

Portekiz Katolik Üniversitesi Siyasi Araştırmalar Enstitüsü’nden Dr. Marco Marsili Sputnik’e verdiği demeçte “USAID Ukrayna, Lübnan, Gürcistan ve Kırgızistan’daki muhalif hareketlere mali, lojistik ve stratejik dayanak sağlayarak renkli ihtilalleri etkilemede kritik bir rol oynadı” dedi.

Marsili, bu rejim değişikliği operasyonlarının ABD’nin jeopolitik çıkarlarını ilerlettiğini fakat etkilenen ülkelere gerçek bir yarar sağlamadığının altını çizdi.

Sonuçların farklı bir ‘hikaye‘ anlattığını vurgulayan Marsili, “USAID’ın faaliyetleri demokrasinin teşviki, seçim yardımı ve sivil toplumun geliştirilmesi olarak çerçevelendirildi” cümlesini kaydetti.

Marsili açıklamasında Ukrayna ve Gürcistan’ın süregelen siyasi istikrarsızlıklarla karşı karşıya kaldığını, Lübnan’ın mezhepsel olarak bölündüğünü ve Kırgızistan’ın ise tekrarlanan ayaklanmalara maruz bırakıldığının lisana getirdi.

Gürcistan – Gül İhtilali (2003)

Ukrayna – Turuncu İhtilal (2004)

Kırgızistan – Lale İhtilali (2005)

Lübnan – Sedir İhtilali (2005)

USAID’den en fazla yardım alan ülke Ukrayna

ABD’de USAID’ın geleceğiyle ilgili ağır tartışmalar yaşanırken Sputnik yaptığı tahlilde, Ukrayna’ya bu kuruluş tarafından verilen takviyeyle ilgili çarpıcı gerçeği ortaya çıkarmıştı.

Sputnik, ABD’nin dış yardımlarının kamuoyuyla paylaşıldığı ForeignAssistance.gov sitesindeki dataları tahlil ederek 2022’den bu yana USAID tarafından yapılan yardımlara mercek tutmuş ve elde edilen bilgilere nazaran Ukrayna‘nın, 3 yıl içinde ABD’den 32.4 milyar dolar meblağında yardım aldığı saptanmıştı. İşbu fiyat kelam konusu periyotta sağlanan yardımların yüzde 27.2’sini oluşturuyordu.

Ukrayna’nın, 2022’de 9.95 milyar dolar, 2023’te 16.43 milyar dolar, 2024’te ise 6.05 milyar dolar alarak USAID kaynaklarının en fazla aktarıldığı ülke olduğu saptanmıştı.

USAID 2012’de Rusya’dan kovulmuştu

ABD Lideri Trump, ABD Hükümet Verimliliği Bakanlığı (DOGE) Başkanı Musk’ın ‘suçlu‘ ajansın ‘ölme‘ vaktinin geldiğini söylemesinin akabinde, USAID’ı yöneten ‘radikal meczuplardan’ kurtulduktan sonra USAID’ın geleceği hakkında ‘bir karar verme‘ taahhüdünde bulunmuştu. Rusya ise Washington’un kullandığı bu yumuşak güç aracını 2012’de yasaklamıştı.

Uluslararası Kalkınma Ajansı‘nın (USAID), 2011-2012 Rusya parlamento ve başkanlık seçimlerinden sonra hibe ağını siyaseti ve sivil toplumu etkilemeye çalışmak için kullanmakla suçlanmış Moskova’da seçim sonrası renkli devrim teşebbüsüne varan sokak protestolarının akabinde ülkeden kovulmuştu.

USAID‘ın Rusya’daki misyonu 2000’li yıllarda Golos, Memorial ve Moskova Helsinki Kümesi örgütleri ve öbürleri üzere sivil toplum kümelerine fon sağlamak da dahil olmak üzere siyasi tesir operasyonlarıyla sonlandırılmıştı.

‘Bir ekonomik baskı aracı olarak USAID’

USAID kendisini ‘yurtdışında demokratik değerleri‘ teşvik eden ve ‘özgür, barışçıl ve müreffeh bir dünyayı‘ ilerleten bir kurum olarak tanıtırken, sızdırılan bir ABD Ordusu el kitabında USAID, ‘düşmanları, müttefikleri ve vekilleri davranışlarını değiştirmeye ikna etmek’ için ‘ekonomik baskı‘ uygulamanın bir aracı olarak tanıtılıyor.

2008 tarihli Özel Kuvvetler gayrinizami harp evrakına nazaran USAID, “Yurtdışındaki yerleşimi ve insan kümeleriyle bağlantı kurma misyonu, ABD’nin gayri nizami harp gayretlerini desteklemek üzere ekonomik teşviklerden yararlanmak için bir kanal sağlamaktadır” formunda tabir edilmiş ve ek olarak “USAID hibelerinin muhakkak insan kümelerine direkt uygulanması, olumsuz davranışları değiştirebilir yahut olumlu onayları güçlendirebilir” cümlesi yer almıştı.

Söz konusu dokümanda ayrıyeten USAID, Çatışma Kıymetlendirme Çerçevesi’ni askeri kullanım için ’programatik, operasyonel ve taktiksel seviyede tasarım ve planlama‘ konusunda bilgi veren tesirli bir araç olarak tanıtılmıştı.

Soros ve USAID işbirliği ortaya çıkmıştı

ABD’li niyet kuruluşu Heritage Vakfı 2017 yılında George Soros‘un Açık Toplum Vakıfları’nın en azından 2009 yılından bu yana ‘USAID’ın yardımlarının ana uygulayıcısı‘ haline getirildiğini lisana getirmişti.

Ancak Soros–USAID işbirliği çok daha evvel başlamıştı. USAID’ın 1993 tarihli bir dokümanında, kurumun Bulgaristan, Estonya, Polonya, Romanya ve Slovakya‘dan 30 ‘profesyoneli‘ eğitmek üzere Soros Vakıflarının İdare Eğitim Programı ile bir mutabakat imzaladığı ortaya çıkmıştı.

1990’ların sonu ve 2000’lerin başında bir dizi renkli ihtilal Doğu Avrupa’yı sarsmış ve George Soros‘un STK ağı bu karışıklıklarda merkezi bir rol oynamıştı.

Soros‘un Uluslararası Rönesans Vakfı 2003-2004 yıllarında Ukrayna’daki Turuncu Devrim‘i desteklemek için USAID ile paydaşlık kurmuştu. Bundan evvel ise ABD, USAID de dahil olmak üzere çeşitli kurumlar aracılığıyla Ukrayna’daki ‘demokrasi programları‘ için 2003 yılında 54.7 milyon dolar, 2004 yılında ise 34.11 milyon dolar harcamıştı.

ABD menşeli hukuksal problemleri izleme örgütü Judicial Watch, Nisan 2018’de USAID’ın Soros‘un Guatemala’daki küreselci gündemini desteklediğini ortaya çıkarmış ve Soros‘a ilişkin vakıfların 2015-2018 yılları ortasında Latin Amerika’da ‘huzursuzluğu körüklemek‘ için toplamda yaklaşık 100 milyon dolar harcadığı ortaya çıkmıştı.

Ekim 2018’de birebir izleme örgütü, USAID’ın Arnavutluk‘taki radikal solcu aktivistleri finanse etmek için Soros ile iştirak kurduğunu gösteren evraklar elde etmiş ve USAID‘ın 2016 yılında Soros’un Doğu Batı İdare Enstitüsü tarafından denetlenen bir kampanyaya 9 milyon dolar tahsis ettiği bildirmişti.

Soros bağlantılı teşebbüsler tarafından yönetilen fonların ölçeğini göstermek için, 2024 yılında dönemin Başkanı Joe Biden, USAID için 2025 yılında yaklaşık 30 milyar dolar talep etmişti.