Son yıllarda daha fazla ülkenin “Kuşak ve Yol” altyapısı inşa etmek için harcadığı kredileri geri ödemede mücadele etmesi nedeniyle bu miktar hızla arttı. Dünya Bankası, Harvard Kennedy School, AidData ve Kiel Enstitüsü’nden araştırmacıların raporuna göre, kurtarma kredisinin neredeyse yüzde 80’i 2016 ile 2021 yılları arasında Arjantin, Moğolistan ve Pakistan gibi orta gelirli ülkelere yapıldı.
‘KENDİ BANKALARINI KURTARMAYA ÇALIŞIYORLAR’
Çin, gelişmekte olan ülkelerde altyapı inşası için yüz milyarlarca dolar borç verse de birçok proje beklenen geri ödemeleri yapamadığı için 2016’dan bu yana borç verme işlemleri yavaşladı. Çalışmanın yazarlarından biri olan Dünya Bankası eski Baş Ekonomisti Carmen Reinhart, “Pekin nihayetinde kendi bankalarını kurtarmaya çalışıyor. Bu nedenle uluslararası kurtarma kredisi gibi riskli bir işe girdi” dedi. Araştırmaya göre, Çin’in borç sıkıntısı içindeki ülkelere verdiği krediler, 2010’da denizaşırı borç verme portföyünün yüzde 5’ine denk geliyordu. Ancak bu oran 2022’de yüzde 60’a yükseldi.
EN ÇOK PARA ARJANTİN’E GİTTİ
Arjantin 111,8 milyar dolarla en fazla para alan ülke olurken onu 48,5 milyar dolarla Pakistan ve 15,6 milyar dolarla Mısır izledi. Dokuz ülke 1 milyar dolardan az para aldı. Çin Halk Bankası (PBOC) takas (swap) hatları Surinam, Sri Lanka ve Mısır gibi ülkeler dahil kurtarma finansmanının 170 milyar dolarını karşıladı. Çalışma, döviz rezervlerini yapay şekilde artırmak için PBOC takas hatlarını kullanan bazı merkez bankalarını da eleştirdi.
YÜZDE 80’İ ORTA GELİRLİ ÜLKELERE
Rapora göre, kurtarma kredileri, Çin bankalarının bilançoları üzerinde oluşturdukları risk nedeniyle kredilerinin yüzde 80’ini oluşturan orta gelirli ülkelerde yoğunlaşırken, düşük gelirli ülkelere gecikmeli ödeme fırsatı veya vade uzatmaları sunuluyor. Çin aynı zamanda aralarında Zambiya, Gana ve Sri Lanka’nın da bulunduğu ülkelerle borç yeniden yapılandırma müzakereleri yürütüyor.
