26 Nisan 2025

AfD ile ‘Atlantik ötesine bağlı’ Yeşiller arasında kalan Almanya’yı ne bekliyor?

#image_title

Almanya'da kesin olmayan sonuçlara nazaran Hristiyan Birlik (CDU/CSU) ortaklığı birinci parti oldu lakin sandalye sayısı hükümet kurmaya yetmiyor. Yine koalisyona gidecek olan Almanya'da, seçim sonuçlarını ve muhtemel koalisyonları memleketler arası münasebetler uzmanı Prof. Dr. Osman Can Ünver, Sputnik'e kıymetlendirdi.

Almanya’da koalisyonun bozulmasıyla başlayan süreç, erken seçimle sonuçlandı. Bir yanda ABD’de vazifeye süratli başlayan Donald Trump’ın Avrupa’ya yönelik olumsuz açıklamalarıyla Avrupa’yı adeta hiçe sayması, öteki yanda Ukrayna krizinin Avrupa’yı dışlayarak süratle sonuca yanlışsız gitmesi bir vakitler Avrupa’nın güç gereksinimini karşılayan güçlü iktisadıyla sarsılmayan Almanya’da, gözler potansiyel koalisyon ortaklarına çevrildi. Seçimin birinci partisi olan Hristiyan Birlik (CDU/CSU) iştirakinin Şansölye adayı Friedrich Merz seçim sonrası durumu şöyle özetliyor:

“Dışarıdaki dünya bizi beklemiyor. Uzun koalisyon görüşmeleri ve müzakereler de beklemiyor. Artık süratli bir halde hareket kabiliyetimizi tekrar kazanmalıyız ki konutumuzda yanlışsız olanı yapabilelim, Avrupa’da yine var olalım ve dünya Almanya’nın yine muteber bir biçimde yönetildiğini anlasın.”

‘Olaf Scholz, pasif bir başbakan oldu’

Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi’nden Magister Artium unvanıyla mezun olan memleketler arası bağlantılar uzmanı Prof. Dr. Osman Can Ünver, öncelikle hükümetin düşmesini ve Olaf Scholz’ün şansölyelik performansını kıymetlendirdi:

“Erken seçim olmasının sebeplerinden biri Şansölye Olaf Scholz’un Özgür ya da Hür Demokrat Parti ile olan uyuşmazlığıydı. Aslında koalisyonda bir ahenk yoktu. Bir de şunu da unutmamak lazım Olaf Scholz, pasif bir başbakan oldu. Talihsizliklerinden biri Angela Merkel’den sonra gelmesi olabilir, zira muhakkak bir karizmatik bedeli olan Angela Merkel’in akabinde geldi. Erken seçim, daha fazla bu türlü problemleri vakte yayan, dinamik karar verme marifeti göstermeyen Olaf Scholz’un başarısızlığının bir sonucudur da diyebiliriz.”
Prof. Dr. Osman Can Ünver
© Fotoğraf : Türkiye in UN

‘Scholz, Biden’a benziyordu’

Sosyal Demokrat Partisi’nin ‘politikasızlığını’ vurgulayan Ünver, Scholz’ü eski ABD Başkanı Joe Biden’a benzeterek Almanya’yı siyasi karışıklığa iten durumları şöyle özetledi:

“Almanya’yı çok sarsan birkaç kıymetli husus oldu. Bunlardan bir tanesi Ukrayna sıkıntısı. Bir başkası Avrupa içerisinde yaşanmakta olan ekonomik zahmetler, özellikle gaz sıkıntısı yani doğal gaz problemi Almanya’yı çok sarstı. Ondan sonra enflasyonu düşürmekte başarılı oldukları söylenemez. Bunun ötesinde bir de natürel bu çok sağcı partinin göçmen siyasetleri nedeniyle güç kazanması. Bu göçmen sıkıntısı de çok manipüle edildi.”

‘Seçimin temel galibi AfD’

Prof. Dr. Ünver, seçimin esas galibi olarak gördüğü AfD’yi mercek altına aldı:

“Bu seçimlerdeki temel galip olan, 19-20 bandında oy alan Almanya için Alternatif Partisi’nin oy deposu olarak kullandığı Doğu Almanya. 6 eyalette çok büyük muvaffakiyet kazandılar. Bu da Almanya’da bir bölümüşlüğü gösteriyor. Bunun da değerli sebeplerinden biri Doğu Alman halkı. Buradaki halkın aslında demokrasiyi içselleştirmemiş olmasından kaynaklanıyor. Çok açık bir formda yabancı düşmanlığı ve hatta neredeyse artık faşist bir kadro bedeller orada çok prim yapıyor. Bu Almanya için değerli bir öge.”
Alice Weidel
© AP Photo / Michael Probst

Seçimde yüzde 11.6 ile dördüncü sırada yer alan Yeşiller Partisi’ne dikkat çeken Prof. Dr. Can Ünver, “Burada daima olarak bir sıkıntı yaratacak olan parti Yeşiller Partisi’dir. Yeşiller Partisi’nin de dert yaratma sebeplerinden biri, Atlantik ötesine olan büyük bağlılığı. Birinci kurulduğu zamankinden farklılar çünkü” değerlendirmesini yapıyor.

‘Elon Musk çok yadırgandı’

Elon Musk’ın AfD’ye verdiği dayanağın sandığa yansıyıp yanmadığını konusunu pahalandıran Ünver, “Zannetmiyorum. Elon Musk çok yadırgandı. Bir sefer dışarıdan bu türlü bir etkileme uğraşının gelmesi pek kabul edilebilir bir şey değil. Münasebetiyle Elon Musk’ın çok büyük tesirinin olduğu kanaatinde değilim. Daha çok yadırgandığı kanaatindeyim. Hatta tahminen de AfD’ye karşı olan bloku biraz daha da güçlendirmiş olabilir” diyor.

‘Merkel demek ki unutulmuş’

Göçmenlere kapıları açan Angela Merkel’den sonra kan kaybeden Hristiyan Birlik (CDU/CSU) paydaşlığı bu seçimden birinci parti olarak çıktı. Ünver, bunun sebebinin Birlik’in telaffuzunu değiştirdiğini ve zaferi ‘yabancı zıddı söylemiyle’ sağlandığını düşünüyor ve şu değerlendirmeyi yapıyor:

“Merkel demek ki unutulmuş. Merz, öteden beri aslında Merkel’e de karşıydı. Merkel’in göç siyasetine karşıydı. Merkel’in demek ki çok büyük bir tesirinin kalmadığı anlaşılıyor.”

Koalisyon olasılıkları: CDU/CSU + SPD = 328 sandalye

Kesin olmayan sonuçlara nazaran Alman Federal Meclisi’nde (Bundestag) 208 sandalye kazanan Hristiyan Birlik (CDU/CSU) iştiraki ile 120 sandalye kazanan SPD’nin iştirakinin iktidar koalisyonu çıkartabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Can Ünver olasılıkları şöyle pahalandırıyor:

“Yanlarına birisini alma gereksinimi duyarlar mı, bilemiyorum fakat yetiyor galiba sandalye sayısı. 330 olması lazım, yetiyor galiba o sayı. Bence üçüncü bir ortak almasalar daha güzel ederler, zira üçlü bir koalisyon güzel değil. Esasen koalisyon kendisi bizatihi güç bir durum.”

‘AfD, koalisyona giremez’

Scholz’un mümkün bir CDU/CSU ve SPD iştirakinde kabineye girmeyeceğini öngören Prof. Dr. Ünver, Olaf Scholz’un ayrıyeten Toplumsal Demokrat Parti’nin başkanlığını da bırakacağını belirtiyor. AfD’nin içinde olduğu bir koalisyonun şimdi mümkün olmadığını vurgulayan Ünver, AfD’nin bir sonraki seçimde törpülenirlerse birinci parti çıkma mümkünlüğünün bulunduğunun altını çizdi.

Weidel, LGBT mensubu ve birlikte yaşadığı bayan da Sri Lanka kökenli bir göçmen

AfD’nin lideri Alice Weidel’in özel hayatının siyasi açıklamalarla tezat oluşturduğunu tabir eden Prof. Dr. Ünver “Weidel’ın şahsi hayatı enteresan biliyorsunuz. Yani LGBT’ye karşı olacaksınız parti olarak hem de birebir vakitte o bölümün bir mensubu olacaksınız. Göçmenlere karşı olacaksınız ve birlikte yaşadığınız beşerde bir Sri Lanka kökenli göçmen olacak. Hakikaten çok tezat, çok enteresan bir durum” diyor.

İkili bağlantılar: Almanya-Türkiye

Almanya’nın yeni hükümetinin Türkiye ile olan ikili ilgilerinde büyük değişim olmayacağını kıymetlendiren memleketler arası bağlantılar profesörü Ünver, “Alman siyaseti sürekli sürprizlerle dolu olabiliyor, stabil değil. İnşallah vatandaşlarımız için ve Türkiye-Almanya alakaları açısından yararlı sonuçlar olur” temennisinde bulunuyor.

Seçim sonuçları

Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) Genel Lideri Friedrich Merz’i başbakan adayı gösteren Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partileri yüzde 28,6 oy aldı. Çok sağcı popülist Almanya için Alternatif (AfD) partisi bir evvelki seçimlere nazaran oy oranını 10,4 puan artırarak yüzde 20,8 ile ikinci sırada yer alıyor. Olaf Scholz’ün partisi Sosyal Demokrat Parti (SPD) ise yüzde 16,4 oy oranıyla üçüncü, Yeşiller Partisi ise yüzde 11,6 ile dördüncü sırada bulunuyor. Sol Parti ise oyunu bir evvelki seçime nazaran 3,9 puan artırarak yüzde 8,8 oy oranını yakaladı.

Hükümetten ayrılarak ülkede erken genel seçime gidilmesine neden olan Hür Demokrat Parti (FDP) bu seçimlerde yüzde 4,3 oy oranıyla, yüzde 5’lik barajın altında kaldı.

© Sputnik