ABD, neden İsrail’i destekliyor?

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) niye İsrail’i destekliyor? Yani bunun bir geçmişi var… epeyce farklı bir geçmişi. Aslında kelam konusu geçmiş hayli geriye gidiyor. Kıymetli olan noktalardan biri şu: Hristiyan Siyonizmi, Yahudi Siyonizminden çok daha eski ve çok daha güçlü bir akım. Bilhassa İngiltere’de Hristiyan Siyonizmi Britanya seçkinleri ortasında epeyce tesirliydi. Aslında bu konu, Balfour Deklarasyonu’nun ve Britanya’nın Yahudi yerleşimlerini desteklemesinin nedenlerinden biri. Unutmayın… İncil’de ne yazıyor? Bilirsiniz bu, Britanya seçkin kültürünün değerli bir kesimi. Birebir şey ABD için de geçerli. Woodrow Wilson, her gün İncil okuyan koyu bir Hristiyandı. Harry Truman da o denli. Roosevelt idaresinde kıymetli isimlerden biri olan Harold Ickes, bir defasında Musevilerin Filistin’e dönüşünü tarihteki en büyük olay olarak tanımlamıştı. Yani İncil’de anlatılanların gerçekleşmesi olarak görüyorlardı bunu. Hakikaten burası, derin bir biçimde dindar bir ülke. İncil’deki kelamda buyrukların harfiyen ciddiye alındığı bir yer.

Lakin sıkıntı yalnızca bu değil; direkt sömürgeciliğin de bir modülü. Avrupa sömürgeciliğinin son kademesi. Ve İsrail’e en güçlü dayanağı veren ülkelerin sadece ABD olmadığını fark etmek kıymetli. Amerika, Avustralya, Kanada… İngiltere’den türeyen ülkeler. ‘Anglosfer’ denilen bölge. Alışılmışın dışında bir emperyalizm hali. Bunlar yerleşimci sömürge toplumları. Hindistan üzere değil. Mesela İngilizlerin Hindistan’daki varlığı üzere değil. Daha çok Güney Afrika’ya benziyor yahut Fransızların Cezayir’deki tertibine. Yerleşimci sömürgecilik, yani gelen yerleşimcilerin yerli halkı fiilen ortadan kaldırdığı bir tertip. Üstelik bunu yaparken de dinî inançlarla motive olan bir topluluk. Hristiyan Siyonizmiyle hareket eden, çok derecede dindar kümeler. İşte bunlar, öne çıkan kültürel faktörler.

Bunun yanı sıra kıymetli jeostratejik faktörler de var. 1948’de ABD’de İsrail’in yeni kurulan devletine nasıl yaklaşılacağı konusunda Dışişleri Bakanlığı ile Pentagon arasında aslında bir görüş ayrılığı vardı. Dışişleri Bakanlığı temkinliydi; İsrail’in ‘fetihlerine’ ve devletin kuruluşuna kesin bir bağlılık göstermiyordu. Mülteci problemi konusunda telaşlıydı. Bu sorunun bir formda ele alınmasını istiyordu. Başka yandan Pentagon İsrail’in askeri potansiyelinden ve başarılarından epeyce etkilenmişti. Kapalılığı kaldırılmış evrakları incelerseniz, Genelkurmay Başkanlığı’nın İsrail’i bölgedeki en büyük ikinci askeri güç olarak tanımladığını görürsünüz—Türkiye’den sonra. Birebir vakitte İsrail’in ABD’nin bölgedeki gücü için potansiyel bir üs olabileceği görüşü de vardı. Bu yaklaşım devam etti. Tüm kayıtları burada anlatamam, lakin 1958’de bölgedeki önemli bir kriz sırasında İsrail, Britanya ve ABD ile tam iş birliği içinde olan tek devletti. Bu nedenle hem hükümetten hem de askeri çevrelerden büyük takviye kazandı.

Noam Chomsky, dünyanın yaşayan en büyük entelektüellerinden birisi. Chomsky, kelamını sakınmadan söyleyebilen az sayıda entelektüellerden. Chomsky’in “ABD, Neden İsrail’i Destekliyor” başlıklı makalesi şahane bir manifesto. İsrail’in nasıl bir oluşum olduğunu bilmiyorsanız bu makaleden sonra ne olduğunu anlayacaksınız. Chomsky, “Yahudilik, Hristiyanlıktan çok daha eski bir din lakin Hristiyan Siyonizm’inin Yahudi Siyonizm’inden daha güçlü ve köklerinin eskiye dayanıyor” diyor. Bu olağan üstü bir saptama. Chomsky, ABD’nin Hristiyan Siyonizm’inin savunulduğu en büyük yerdir, İngiltere’de bunun yancısıdır diyor. Münasebetiyle siyonizm geçmişte İngilizlerin Hindistan’daki sömürgecilik anlayışlarından farklıdır ve Fransızların Cezayir’deki sömürgecilik anlayışlarına çok benzemektedir diyor. İsrail, şu an Amerika Birleşik Devletleri için birinci güç durumunda. Türkiye, 30-40 yıl evvel bölgenin birinci gücü olarak görülebiliyordu lakin artık o denli değil. Sağlam bir duruş sergilenmezse İsrail’in genişleme süreci devam edecek. 10-15 yıl sonra bölgede Ürdün, Lübnan ve Suriye diye bir devlet kalmayacağını düşünüyorum. Mısır, askeri üs olarak ABD tarafından kullanılmak isteniyor. O nedenle Mısır’a dokunulmayacak. İsrail’in genişleme sürecinin art planında ABD ve İngiltere vardır.