Bilim insanları dev çatlakları işaret etti, Afrika bölünüyor: Kıtada yeni bir okyanus oluşacak

Dünya’nın yedi kıtası milyonlarca yıllık tektonik hareketlerle bugünkü halini aldı. Lakin bilim insanları, Afrika kıtasının vakitle bölüneceğini ve kıtada yeni bir okyanus oluşacağını söylüyor. 2005’te Etiyopya’da başlayan devasa yarık, Afrika’nın gelecekteki ayrılığının birinci işareti olarak görülüyor. Pekala, bu bölünme nasıl gerçekleşiyor ve Dünya’nın görünümü nasıl değişecek? İşte detaylar…

Afrika’nın bölünmesi nasıl başladı?

📌 Afrika’daki tektonik plakalar milyonlarca yıldır yavaşça hareket ediyor ve kıtanın doğusunda büyük bir ayrılma süreci yaşanıyor.
📌 2005 yılında Etiyopya’da meydana gelen bir sarsıntı, 35 mil uzunluğunda devasa bir çatlak oluşturdu.
📌 Bu çatlak, 4.000 mil uzunluğundaki Doğu Afrika Rift Sistemi’nin bir kesimi ve yılda yaklaşık yarım inç genişlemeye devam ediyor.

Bilim beşerlerine nazaran bu yarık vakitle derinleşerek kıtanın doğu kısmını büsbütün ayıracak ve bölgeye okyanus suları dolacak.

Yeni okyanusun oluşumu ne kadar sürecek?

📌 Bilim insanları, Afrika’nın bölünme sürecinin 1 ila 5 milyon yıl içinde tamamlanacağını öngörüyor.
📌 Bölünme ilerledikçe Büyük Rift Vadisi boyunca yeni çatlaklar ve sarsıntılar yaşanacak.
📌 Kıtadan ayrılacak bölge, Somali Levhası olarak isimlendiriliyor ve vakitle bağımsız bir kara modülü haline gelecek.

Kaliforniya Üniversitesi’nden araştırmacı Ken Macdonald, “Bu süreç bizim ömür süremizde tamamlanmayacak lakin büyük sarsıntılar ve volkanik aktiviteler yaşanabilir” diyor.

Bölünmenin birinci işareti: Etiyopya’daki dev çatlak

📌 2005 yılında Etiyopya’nın Afar bölgesinde meydana gelen sarsıntılar, kıtanın ayrılmaya başladığını gösterdi.
📌 Dabbahu Yanardağı’nın patlamasıyla birlikte büyük bir sismik hareketlilik yaşandı.
📌 Bu olay, tıpkı okyanus tabanlarında yeni kabukların oluştuğu sisteme emsal bir süreç başlattı.

Jeologlara nazaran, bölgede oluşan çatlaklar vakitle genişleyecek ve nihayetinde Afrika’nın doğusunu ayıracak.

2018’de ikinci bir çatlak keşfedildi

📌 Kenya’nın Rift Vadisi’nde, Mart 2018’de yeni bir büyük çatlak oluştu.
📌 50 fit derinliğinde ve 65 fit genişliğinde olan çatlak, Narok-Nairobi otoyolunu tahrip etti.
📌 Başlangıçta bu çatlağın, Doğu Afrika Rift Sistemi ile irtibatlı olduğu düşünülse de, daha sonra ağır yağış ve erozyon kaynaklı olduğu ortaya çıktı.

Bu olay, Afrika’nın bölünmesi sürecine olan ilgiyi artırdı ve bilim insanlarının bölgeyi daha yakından incelemesine neden oldu.

Afrika’nın bölünmesine neden olan tektonik hareketler

Afrika kıtasının bölünmesi, Doğu Afrika Rift Sistemi’nde bulunan üç büyük tektonik plakanın birbirinden ayrılmasıyla gerçekleşiyor:

📌 Nubian Levhası – Afrika’nın batı kısmı
📌 Somali Levhası – Doğu Afrika’nın ayrılacak kısmı
📌 Arap Levhası – Ortadoğu’yu kapsayan tektonik plaka

Bu plakalar ortasındaki hareket Dünya’nın mantosundan yükselen ısının kabuğu genişletmesiyle başlıyor. Sonuç olarak:

📌 Kabuk inceliyor ve parçalanıyor.
📌 Magma yükselerek yeni volkanik aktiviteleri tetikliyor.
📌 Zamanla bu süreç yeni bir okyanus oluşturacak.

Bu süreç, daha evvel Güney Amerika ve Afrika’nın ayrılmasına neden olan sisteme benziyor.

Afrika bölündüğünde dünya nasıl görünecek?

📌 Doğu Afrika’nın büyük bir kısmı kıtanın geri kalanından ayrılarak yeni bir ada kıta oluşturacak.
📌 Yeni kıtanın yerini okyanus suları dolduracak ve dünyada 6. büyük okyanus oluşacak.
📌 Somali, Kenya, Tanzanya, Etiyopya, Mozambik üzere ülkeler yeni kıtanın bir kesimi olacak.

Bu bölünme milyonlarca yıl sürecek olsa da, depremler, volkanik hareketlilik ve arazi değişiklikleri bugünden itibaren tesirini göstermeye başladı.