Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz: ‘Zelenski rejimi yakında değişecek’

Amerikan bürokrasisi uzun müddettir bu savaşın idame edilemeyeceğini, ABD’ye çok büyük yükler getirdiğinin farkındalardı. 2022 Şubat’tan 2025 Şubat’a yani üç yıldır devam eden bir süreç. Amerikan firmalarının kayıpları ve Ukrayna’ya yapılan yardım sonuçta 350 milyar dolar. 350 milyar dolar ekonomik kayıplar ve bir de ABD’nin 175 milyar dolara yakın direkt yatırımlar var. Hepsini topladığınız vakit kabaca 500 milyar çıkıyor. Trump yaklaşık iki hafta önce, “Ukrayna’nın ender metallerine, madenlerine talibiz. Yatırımların karşılığını alamadık” diyerek 500 milyar dolarlık madenlerine sahip olmak istediklerini açık açık beyan etti. ‘Bu bir yatırımdı ve geri dönüşünü alamadık’ dedi. Ticari perspektife bakıyor lakin olayın bir de askeri stratejik açıdan önemli sonuçları var. Toplumsal medya üzerinden yaptığım birinci paylaşımda “Denizde şimdi bir şey yaşanmıyor” tabirini kullanmıştım. Okyanus alanında rastgele bir engelleme yok. İkinci dünya savaşında Rusya cephesinde olan İngiltere’ye yahut Avrupa’ya nakliyatı kesmek için okyanusta on binlerce gemi batırıldı. Şu an o denli bir durum yok. Kendinizi Amerikalı askeri planlamacıların yerine koyun, bu türlü bir mani yok ve Amerika’da üretilen materyal direkt Ukrayna cephesine gidiyor. Avrupa’da bir pürüz yok, direkt Polonya ve Romanya üzerinden Ukrayna’ya gidiyor. Üç yıldır süren bir savaş var ve Rus’lar ilerlemeye devam ediyor. Şahsi görüşüm, kırılma Rusya’nın geriye çekilip daha sonra evvel dört bölgeyi oblast ilan etmesi ve akabinde kademeli olarak Batı’ya hakikat yürüyüşü. Bunun durdurulamadığını gördüler. Bürokrasi bunu gördü. Savaşın büyüdüğünü ve NATO-Rusya savaşına dönüştüğünü düşünelim, okyanustaki Atlantik’ten ana Amerika kıtası ve Avrupa ortasındaki çizgilerin kesildiğini düşünelim. Avrupa’nın şu an paniklemesinin sebebi bu. Avrupa, ABD’nin takviyesi olmadan Rusya ile büyük bir kara savaşını, uzun müddetli bir seferi kaldıramayacağını gördü. Tembelliğe alıştılar. Üretimlerini, hava kuvvetlerinin, deniz kuvvetlerinin boyutlarını küçülttüler. Avrupa’da “Biz ne yapacağız?” paniği yaşanıyor. Trump’ın eksantrik davranışlarının ötesindeki gerçekçilik bu diye düşünüyorum. Trump bunu kendi üslubuna çevirebilir. 2019 yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yazdığı mektubu düşünün, ben o mektubu latife zannetmiştim. Bu nedenle Zelenskiy’le kapışması benim açımdan beklenen bir şeydi. Donald Trump, Joe Biden’ın yaptığı her şeyden intikam alıyor. 5 Kasım seçimlerinde, “sonsuz savaşları sona erdireceğim” sözü Trump’ın seçimdeki en büyük mottosuydu. Bunu kullanarak oyları aldı. Amerikan kamuoyu “biz savaş istemiyoruz” dedi. Biden, 6 Kasım’da ATACMS füzeleriyle Rusya’nın içinin vurulmasının buyruğunu verdi. ABD’nin kırmızı çizgisiydi. Kendinizi Trump’ın yerine koyun, bu kolay kolay hazmedilecek bir şey değil. Trump, Biden’ın başlattığı savaşa, ‘Bu ABD’nin sorumluluğu değil’ diyerek karşı atağa geçiyor. Putin, konuşmasında “Karşılıklı itimadın oluşması çok değerlidir, Suudi Arabistan’dan bu itimadın birinci tohumları atıldı” diyor. Amerika ve Rusya, bence Ukrayna konusunda anlaştılar. Bölgedeki tansiyonu azaltacaklar. Benim şahsi görüşüm, Amerika gücünü İsrail’e kullanmak için tasarrufa gidiyor diye düşünüyorum. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun İsrail ziyaretinde gemilerle gelen Mark 84 bombalarının bilhassa CNN International’da gösterilmesinin de bir ileti olduğunu düşünüyorum.

ABD’nin dünya iktisadına katkısı yüzde 16, Rusya’nın yüzde 2,5 oranında. Büyük bir fark var ortada ancak ABD, dünya iktisadına katkıyı askeri alana analiz edemiyor. Yüzde 2,5’luk katkısı olan Rusya, en azından kendi jeopolitik çıkarlarını koruyacak biçimde iktisadını ve nüfusunu organize edebiliyor. Amerika, Vietnam’dan rezil bir formda çekildi. O devirde Amerikan iktisadının dünya iktisadına katkısı 70’li yıllarda yüzde 40 civarındaydı. Amerika o vakit da büyüktü ve herkes ‘Amerika stratejik olarak kaybetti’ diye düşündü. Biden’ın Afganistan’dan çekilmesi de rezil bir çekilmeydi. NEO-CON’ların 11 Eylül 2001’den sonra başlattığı ‘İmparatorluk Amerika’sının sonu Riyad’da geldi. Rusya’yı eşit olarak gördüler. Joe Biden, Putin için ‘Terörist, asla görüşmem’ demişti. 2022 yılında İstanbul görüşmeleri Boris Johnson yüzünden bozuldu. Johnson’ın insanlığa yaptığı kusur çok büyük. İki taraftan da 1 milyona aşkın insan ölmeyecekti. Batı’nın Rusya karşısında geri adım atmasını kabul edemeyiz dedi. Rusya ile Napolyon periyodunda, Hitler periyodunda, Kırım Savaşı’nda tekraren Rusya’yla savaşmışsın. Tarih boyunca Rusya’nın farklı bir kimyası olduğunu gördünüz. Bugüne kadar, “Trump bile gelse ABD, Rusya’ya yenildik Rusya’nın tesir alanını kabul ettik demez, kenar nesil jeopolitiğinde büyük bir kırılma yaratır” diye düşünüyordum. Bu kademeye geleceğini iddia etmemiştim. Biden düşmanlığı, alandaki gerçeklik oreşnik füzesinin yarattığı tesir ve bu tesir sonucunda artık ABD, ekonomik alanda olmasa bile askeri alanda Rusya’yla eşit statüdedir.

İngiltere, tarihi boyunca ada devleti olarak doğusunda güçlü bir Avrupa, güçlü bir Rusya istemez. İngiltere için en büyük facia Avrupa ile Rusya’nın askeri teknolojisinin birleşmesidir. Bu İngiltere’nin sonudur. İngiltere, bu nedenle ABD’den asla kopamaz. En büyük kahrı ABD’nin bu rotadan çıkmış olması. ABD, Pasifik gücüdür. İkinci Dünya Savaşı’nın kesin kararını ABD, Pasifik’te verdi. ABD’yi global güç yapan Avrupa’da kazandığı savaş değil. Avrupa’da savaşı kazanan Rusya’ydı, bunu herkes biliyor. Şu an Pasifik’in kaybedilme riski var. Kamuoyunda Rusya’nın Baltık Cumhuriyetlerini, Polonya’yı işgal edeceğini söylüyor. Global iktisada katkısı yüzde 2 olan bir devlet bunları yapmaz, yapamaz. Savaş çok değerli bir iş. Riyad’da gerçekleşen görüşmede Lavrov’un yanında Ulusal Varlık Fonu İdarecisi gitti. ABD Dişileri Bakanı Rubio’nun yaptığı dört prensip açıklaması var. Açıklamalardan ikisi iktisat ve yatırımla ilgili. Rubio, Rusya’ya karşılıklı iktisat ve yatırım konuştuğunu söyledi ama ABD, Rusya’ya yaptırım uyguluyor. Bu yaptırımlar yavaş yavaş kalkacak. Tarihte birinci kez 5 bin tane konteyner taşıyan bir konteyner gemisi San Petersburg’dan kalktı ve hiç durmaksızın Şangay’a vardı. Arktik rotasını kullandı. Klasik rotalara oranla yüzde 40’a yakın bir tasarruf sağlandı. Ekonomik açıdan ve birinci kere Anglosaksonların denetim etmediği-edemediği bir coğrafya olması açısından bir ihtilaldir. Trump’ın Grönland’ı isteme nedeni buydu. Yapılan görüşmelerde ‘Arktik’te iştirakler düşünüyoruz’ diyorlar. Amerika hükümeti geçtiğimiz günlerde 20 tane “buz kıran gemisi” siparişi verdi. Bürokratlar genel resmi görüyor.

Zelenski’nin Türkiye’yi ziyareti büsbütün dışarıda kalmış, ABD’yi büsbütün kaybetmiş durumda. Zelenski rejiminin yakında gideceğini düşünüyorum. Savaşların temel nedeni rejim değişikliğidir. Sırf toprak almazsın oradaki rejimi de değiştirirsin. Zelenski rejimi değişmeden Putin’in duracağını sanmıyorum. Neo-Nazi kümeler devam ettiği sürece Rusya, bastırmaya devam edecektir. Haziran 2022 yılında Türkiye, muteber orta bulucu rolündeydi. Boris Johnson yüzünden geri adım atıldı. Zelenski, buraya gelerek yine orta buluculuk yapın iletisi da vermiş olabilir, ayrıntıları bilemeyiz.