65 yıldır beklenen an gerçekleşiyor: Antik çağın en değerli eserlerinden Marcus Aurelius heykeli Türkiye’ye dönüyor

Kültür ve Turizm Bakanlığı, 1960’lı yıllarda Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nden kaçırılarak ABD’nin Cleveland Sanat Müzesi’ne götürülen Marcus Aurelius heykelinin Türkiye’ye ilişkin olduğunu yıllar süren bilimsel ve hukuksal çalışmalarla kanıtladı.

Antik Roma periyoduna tarihlenen bu eşsiz bronz eser, Boubon Antik Kenti’nde bulunan Sebasteion yapısına ilişkin. Antik kentte yapılan hafriyat ve tahlil çalışmalarının yanı sıra, görgü şahitlerinin tabirleri ve bilimsel datalar, heykelin Türkiye’den kaçırıldığını katılaştırdı. Manhattan Bölge Savcılığı ve Amerikan İç Güvenlik Soruşturmaları Ünitesi (HSI), Türkiye’nin iade talebini haklı bularak yapıta el konulmasına karar verdi.

Mahkeme süreci ve itirazlar

Cleveland Sanat Müzesi, Türkiye’nin iade talebine itiraz ederek heykelin kökeninin net olmadığını savundu. Fakat Türkiye, bilimsel tahlil taleplerini olumlu karşılayarak heykele ait inceleme sürecine katıldı. 2024 yılının Mayıs ayında, heykelin silikon ayak kalıbı Boubon Antik Kenti’ndeki bronz heykel esaslarıyla karşılaştırıldı ve birebir uyumlu olduğu tespit edildi.

Ayrıca, Almanya’daki Curt Engelhorn Arkeometri Merkezi tarafından yapılan kurşun izotop, taş ve toprak tahlilleri, heykelin uzun yıllar Boubon’da gömülü kaldığını ortaya koydu. Bu bilimsel deliller sonucunda Cleveland Sanat Müzesi, Marcus Aurelius heykelinin Türkiye’ye iadesini kabul etti.

Boubon’un kaybolan hazineleri geri dönüyor

Marcus Aurelius heykeli, Türkiye’nin Boubon Antik Kenti kökenli yapıtları geri kazandırma çabasında bir dönüm noktası oldu. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yürüttüğü iş birliği sayesinde, daha evvel Lucius Verus, Septimius Severus ve İmparator Caracalla’ya ilişkin heykeller de Türkiye’ye getirilmişti.

Marcus Aurelius heykelinin iadesi, yalnızca tarihi eser kaçakçılığıyla gayrette değil, tıpkı vakitte kültürel mirasın korunmasında da büyük bir muvaffakiyet olarak bedellendiriliyor.

Antik çağın en kıymetli yapıtlarından biri

Marcus Aurelius heykeli, Roma İmparatoru’nu bir filozof olarak tasvir etmesiyle antik çağın en nadide bronz yapıtları ortasında yer alıyor. Sebasteion yapısında bulunan bu heykel, Roma periyodunun sanatsal ve kültürel zenginliğini yansıtıyor.

Heykelin, doğduğu topraklar olan Türkiye’ye dönüşüyle Boubon Antik Kenti’ndeki kültürel miras tamamlanmış olacak. Yapıtın 2024 yılı içerisinde Türkiye’ye getirilmesi ve Burdur Müzesi’nde sergilenmesi bekleniyor.

Bakan Ersoy’dan açıklama: Tarih yerinde güzeldir

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Marcus Aurelius heykelinin iadesiyle ilgili toplumsal medya hesabından bir açıklama yaptı. Bakan Ersoy, şunları söyledi:
“Kültürel mirasımıza sahip çıkmaya devam ediyoruz. Memleketler arası iş birlikleriyle kaçırılan yapıtlarımızı tek tek geri alıyoruz. Bu süreçte emeği geçen tüm kurumlarımıza, uzmanlarımıza ve yetkililere teşekkür ediyorum. Tarih yerinde hoştur, koruyacağız.”

Uluslararası iş birliğinde başarı

Türkiye’nin Marcus Aurelius heykelini geri kazanması, memleketler arası platformda tarihi eser kaçakçılığıyla çabanın ehemmiyetini bir sefer daha gözler önüne serdi. Kültürel mirasın korunmasına yönelik bu kararlı adım, Türkiye’nin dünya mirasına sahip çıkma konusundaki muvaffakiyetini da tescilledi.